بنا به نظر تحلیلگران و کارشناسان، دستاوردهای سفر «شوکت میرضیایف» رئیس‌جمهور ازبکستان به قرقیزستان در اوایل ماه سپتامبر، فراتر از انتظارات بود چرا که به مسئله دیرین مشکلات مرزی فیصله داده و امید به همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای را افزایش داد.

ایران شرقی/ سفر «شوکت میرضیایف» به بیشکک، منجر به انجام توافقاتی در مورد مشخص شدن 85 درصد از مرز مشترک 1170 کیلومتری دو کشور شد. مسئله مرزی از دیرباز، موجب التهاب در روابط ازبکستان و قرقیزستان بوده است. اما مهمتر از همه این بود که میرضیایف در مورد مشارکت بالقوه ازبکستان در پروژه‌های برق آبی قرقیزستان سخن گفت.
«اسلام کریم‌اف» رهبر مرحوم ازبکستان، به طور جدی با چنین برنامه‌هایی مخالفت می‌کرد چرا که به نظر وی، این طرح‌ها می‌توانست بخش مهم کشاورزی «تاشکند»، به ویژه محصول پنبه را مختل کند و آسیب‌های اقتصادی زیادی را به کشور وارد سازد.
نکته دیگری که در دیدار روسای جمهور دو کشور قرقیزستان و ازبکستان به چشم می‌خورد، نشان دادن اخوت و دوستی عمیق بین آن‌ها بود. در این دیدار میرضیایف و همتای قرقیزش «الماس بیک آتامبایف» در ادای احترام متقابل از یکدیگر پیشی می‌گرفتند.
آتامبایف گفت: امروز که بیست و پنج سال از استقلال ملت‌های ما می‌گذرد، دستاورد بزرگی برای میرضیایف است. او مرا دوست خود خواند و من نیز او را دوست خود می‌دانم و ما همیشه دوست و برادر خواهیم بود.
میرضیایف هم قصد داشت تا ماهیت تاریخی ملاقات خود را برجسته نماید. وی گفت: آنچه که توسط اجداد ما تعیین شده بود - وظیفه ما زندگی در دوستی، هماهنگی و صلح - چیزی است که ما باید به نسل جوان منتقل کنیم.
در ملاقات‌های مقامات دو کشور، زمانی که صحبت از کسب و کار به میان آمد، نتایج مذاکرات نسبتا متوسط ​​بود. «ساپر ایساکوف»، نخست وزیر قرقیزستان گفت که معاملاتی به ارزش حدود 115 میلیون دلاری توسط شرکت‌های دو کشور مورد توافق قرار گرفته است. وی گفت: در آینده‌ای نزدیک، این معاملات رسمی شده و به امضا خواهد رسید. این تنها اولین گام در گسترش روابط اقتصادی دو کشور می‌باشد. مدیران اجرایی هیئت ازبک که به قرقیزستان رفته بودند، از بخش‌های ساخت و ساز، مواد غذایی، صنایع و لوازم آرایشی بودند.
«مارت شارشایوف» رئیس اتاق بازرگانی و تجارت قرقیزستان، نیز گفت که گردش مالی دوجانبه در نیمه اول سال 2017 به حدود 170 میلیون دلار رسیده است که نسبت به سال قبل، دو برابر شده است.
میرضیایف در دیدار با ایساکوف گفت که می‌خواهد این رقم را چند برابر کند. وی بیان کرد: من باز هم تکرار می‌کنم که اگر به جای دخالت در امور یکدیگر به مسئله کسب و کار توجه کنیم، راه خود را پیدا خواهد کرد و اینکه که ما در مورد افزایش حجم معاملات به 500 میلیون دلار صحبت می‌کنیم، این مبلغ هنوز خیلی کم است و جای پیشرفت بسیار بیشتری دارد.
سپس میرضیایف، ایده ساخت یک کارخانه ماشین سازی در قرقیزستان و ایجاد شرکت‌های مشترک در بخش نساجی را مطرح کرد. ازبکستان، در حال حاضر قراردادهای مشابهی در زمینه خودروسازی با قزاقستان دارد. این در حالی است که برای ازبکستان، جاذبه راه‌اندازی سرمایه‌گذاری مشترک با قزاقستان و قرقیزستان، این است که هر دو کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رهبری مسکو هستند، واقعیتی که امکان دستیابی مناسب به بازار روسیه برای کالاهای ازبکستان را افزایش می‌دهد.
همچنین، رئیس‌جمهور ازبکستان در مورد پیشنهادات خود در مورد یکی از پروژه‌های بلندپروازانه برق آبی قرقیزستان صحبت کرد. وی گفت: ما [ایستگاه Kambara-1] را با هم خواهیم ساخت چرا که این پروژه برای ما ضروری است و به آن نیاز داریم. ما باید این کار را به طریقی انجام دهیم که بررسی شده و منطقی بوده و برای هر دو طرف سودمند باشد.
برخی کارشناسان معتقدند، مطرح شدن این پیشنهادات توسط رئیس‌جمهور ازبکستان، تغییر مسیر جدی از مخالفت‌های تاریخی ازبکستان با سدهای بالادست می‌باشد. کار بر روی نیروگاه برق آبی 1860 مگاواتی Kambara-1 از زمانی که شرکت RAO UES روسیه در سال 2015 از این پروژه خود را کنار کشید، متوقف شد. برخی برآوردها هزینه تکمیل پروژه را بیش از 2 میلیارد دلار تخمین زده‌اند.
«مرات کازاکپایف»، تحلیلگر قرقیز، در تحلیلی که در وب سایت خبری «اسپوتنیک» روسیه منتشر شد در مورد خوشبینی بیش از حد نسبت به نظرات میرضیایف در مورد Kambrata-1 انتقاد کرد. وی خاطرنشان کرد که انجام این توافق در شرایط سودمندی متقابل، دشوار است.
کازاکپایف با اشاره به بیانات رهبر ازبکستان، گفت: این مورد باید با دقت ارزیابی شود. ابتدا باید بدانیم که ازبکستان چه شرایطی را پیشنهاد می‌دهد، سپس این توافق امضا شده و کار ساخت و ساز شروع می‌شود. تنها پس از گذراندن این مراحل، می‌توانیم بگوییم که همه چیز عالی است.
در همین راستا، تحولات اخیر در بخش انرژی به چگونگی هماهنگی بیشتر منابع منطقه‌ای اشاره دارد. در ماه جولای اعلام شد که قرقیزستان به منظور تامین شرکت برق دولتی ازبکستان با 1.25 میلیارد کیلووات ساعت برق با نرخ مطلوب 0.02 دلار برای هر کیلووات ساعت با ازبکستان به توافق رسیده است.
این در حالی است که قرقیزستان از 16 ژوئن تا 4 جولای، 192.5 میلیون کیلووات ساعت به ازبکستان عرضه کرده است. سپس در اواخر ماه آگوست، قرقیزستان خط لوله جدید خود را که گاز طبیعی را از منطقه "بخارا" ازبکستان به قزاقستان انتقال می‌دهد، افتتاح کرد. این ارتقا، ظرفیت سالانه مسیر 111 کیلومتری بخش قرقیزستان را به 3.9 میلیارد متر مکعب گاز افزایش خواهد داد. خط لوله گاز قرقیزستان متعلق به گازپروم روسیه است.
شاید بتوان گفت مطلوب‌ترین نتیجه دیدار رؤسای جمهور دو کشور این باشد که قرقیزستان قادر خواهد بود مقادیر زیادی برق نسبتا ارزان برای فروش به ازبکستان و کشورهای دیگر تولید کند و از درآمد آن برای خرید گاز بیشتر از ازبکستان استفاده نماید.
انتهای مطلب/.